Sa uvođenjem digitalnog radio komunikacionog sistema za komunikacije organa i organizacija čije su djelatnosti u područjima vezanim sa bezbjednost, zaštitu od požara, medicinskoj zaštiti i drugim vidovima zaštite imovine i lica, kao i za privatna preduzeća, otpočelo se u novembru 2012. godine.
Po prvi put je dostupna internacionalno standardizovana digitalna bežična mreža koja zamjenjuje postojeće nezavisne analogne radijske mreže. Pored osnovne namjene radio komunikacija za pojedine službe ovakve mreže se planiraju za moguća povezivanja različitih službi u jednu funkcionalnu mrežu ili u grupu. Ovakva osobina je specifičnost za ovaj vid digitalnih radio mreža i najčešće se koristi u skladu sa planovima za vanredne situacije.
Upotreba ovakvih digitalnih radio mreža je u principu ograničena samo na državne organe i institucije uz mogućnost upotrebe i za druge službe koje su mogu javiti sa potrebama za ovakav vid komunikacija.
Brojne prednosti ove moderne bezbjednosne mogu da koriste sljedeće organizacije:
- Policija Crne Gore;
- Vatrogasne jedinice u svim opštinama;
- Službe za hitnu pomoć / Ambulante;
- Vojska (za drugu misiju);
- druge vladine organizacije;
- privatne organizacije.
Posredno, i građani Crne Gore će, zbog usaglašene komunikacije hitnih službi, imati koristi od brže i pouzdanije pomoći u hitnim slučajevima.
Digitalna radio mreža će obezbijediti komunikaciju unutar agencija, kako u svakodnevnoj upotrebi, tako i u ekstremnijim situacijama. Sastojaće se od 64 bazne stanice raspoređene širom Crne Gore. U skaldu sa odlukom Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost Wireless Montenegro ima odobrenje da koristi radio frekvencije iz opsega 380 – 400 MHz.
Pored Crne Gore i druge države su već uvele TETRA mrežu kao što su Austrija, Belgija, Bugarska, Hrvatska, Danska, Estonija, Finska, Njemačka, Velika Britanija, Mađarska, Island, Irska, Litvanija, Makedonija, Holandija, Norveška, Portugal, Srbija, Slovenija i Švedska.
TETRA standard je specijalno osmišljen za potrebe organa i organizacija sa bezbjednosnim zadacima. Ne postoji nijedan drugi standard koji ima sličan učinak kada je u pitanju grupna komunikacija, nadzor bezbjednosti i dostupnost mreže. Takođe, moguć je prenos podataka sa TETRA standardom.
Policija Crne Gore, službe spasšavanja i zaštite po pojedinim opštinama, vatrogasne službe već aktivno koristi TETRA mrežu i prednosti ove nove tehnologije, kao što su dobar kvalitet zvuka i veća pokrivenost.
Digitalna radio mreža TETRA je u kratkom roku postala nezabilazan segment prilikom obezbjeđivanja uslova za nesmetano održavanje za veće događaje kao što su državne posjete, proslave i sportske manifestacije, kao i za svakodnevne rutinske zadatke.
Šta je TETRA ? TErrestrial Trunked RAdio
Inicijalno “Trans European Trunked Radio“
- Napredni digitalni radio-komunikacioni sistem za javne sigurnosne sisteme (policija, vatrogasci, hitna pomoć…), vojsku, komunalna preduzeća, transport, i sl.
- U radu u Evropi, Aziji, Africi, Južnoj Americi i Srednjem Istoku.
- Standard promovisan od strane ETSI – EUROPEAN TELECOMMUNICATION STANDARDS INSTITUTE
Osnovni TETRA standardi i standardni interfejsi
- Air Interface (AI)
- Voice plus data (V+D)
- Direct Mode Operation (DMO)
- TETRA Speech Codec
- Packet Data Optimized (PDO)
- Inter-System Interface (ISI)
- Peripheral Equipment Interface (PEI)
Dimetra IP radio-sistem sastoji se od glavnih komponenti:
- Switching and Management Infrastructure (SwMI) ili MSO
- Baznih stanica
- Network menadžment podsistema
- Dispečerskog podsistema
- Terminala
Načini rada
- Wide Trunking (TMO)
- Local site Trunking
- DMO
Wide Area Trunking (TMO)
Normalna vrsta rada za svaki sajt u sistemu. Ako su svi sajtovi u tranking sistemu onda komunikacioni putevi pokrivaju čitavu zonu.
Zone kontroler kontroliše procesiranje poziva i audio rutiranja, svaki sajt ima aktivni kontrolni kanal i najmanje jedan radni saobraćajni kanal.
Fall Back Modes – vrste rada u slučaju ispada TMO
Local Site Trunking
Vrsta rada kada se izgubi kontrolna veza prema sajtu ili se izgube sve govorne veze ka sajtu.
Sajtovi prema kojima je prekinuta veza prelaze u rad lokalnog trankinga ostvarujući servis za terminale registrovane na tom sajtu. Audio signal se ne rutira ka MSO i ostaje u okviru sajta.
Lokalni SC obavlja procesiranje poziva dok ZC nastavlja procesiranje za ostale sajtove.
Direct Mode Operation (DMO)
Ako se izgube sve veze prema radio-infrastrukturi, individualni terminali podržavaju DMO i mogu preći na ovu vrstu rada.
Terminal koristi svoju antenu i izračenu snagu da komunicira sa ostalim terminalima u radio-opsegu.
Govorni komunikacioni servisi
- Grupni poziv (jedan ka više)
- Multigrupa
- Individualni poziv (semi-duplex i full duplex)
- Telefonska interkonekcija (PABX)
- Skeniranje
- Dinamičko dodjeljivanje grupa
Servisi za prenos podataka
- Statusni servisi – slanje predefinisanih poruka na dispečersku konzolu
- Short Data Service, SDS – tekstualne poruke (140 karaktera)
- IP paketni prenos – prenospodataka (point-to-point)
- Emergency Alarm – slanjealarmanakonzoluikorisnikeiste TG
Sigurnosni servisi
- Autentifikacija
- Air interface enkripcija
- End-to-end enkripcija
- Odvojeni tehnički i operativni menadžment